طول شب یلدای امسال در مناطق مختلف
كوتاه ترین یلدا در چابهار و بلندترین در پارس آباد
به گزارش آزینیک مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران اظهار داشت: کوتاه ترین شب یلدای سال جاری (۱۳۹۹) ایران، در چابهار (۱۳ ساعت و ۲۶ دقیقه) و بلندترین شب یلدا در پارس آباد (۱۴ ساعت و ۳۹ دقیقه) خواهد بود. تهرانی ها هم شب یلدایی به طول ۱۴ ساعت و ۱۶ دقیقه را تجربه خواهند کرد.
مسعود عتیقی روز شنبه در گفت و گو با خبرنگار گروه دانشگاه و آموزش ایرنا در مورد طول شب یلدای سال جاری در استان های مختلف کشور عنوان کرد: از آنجایی که در استوای زمین طول روز و شب با هم برابر است، بر این اساس شاهد تغییر فصول در ناحیه استوا نیستیم. هر چه به عرض های جغرافیایی طرفین خط استوا برویم، مدت زمان تفاوت طول روز و شب هم بیشتر و بیشتر خواهد شد بگونه ای که به صورت مثال در شهر چابهار در جنوب شرق کشور، لحظه غروب خورشید در روز یکشنبه ۳۰ آذر ۹۹ ساعت ۱۶: ۴۲ و زمان طلوع خورشید در صبح اول دی ساعت ۶: ۰۹ بامداد است.
به گفته مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران، بر این اساس طول شب یلدا برای اهالی چابهار ۱۳ ساعت و ۲۶ دقیقه است و اهالی این منطقه کوتاه ترین طول شب یلدا را در کشور در پیش رو دارند. این در شرایطی است که در شمال غرب کشور و در پارس آباد زمان غروب آفتاب در روز ۳۰ آذر ساعت ۱۶: ۵۷ و طلوع خورشید در صبح اول دی سال جاری ساعت ۷: ۳۶ بامداد است و طول شب یلدا برای اهالی آن منطقه ۱۴ ساعت و ۳۹ دقیقه است که یک ساعت بیشتر از طول این شب در چابهار است.
عتیقی در مورد طول شب یلدای سال جاری در تهران اظهار داشت: بر این اساس ساعت ۱۶: ۵۴ روز یکشنبه ۳۰ آذر ۹۹ لحظه غروب خورشید و ساعت ۷: ۱۰ بامداد دوشنبه اول دی زمان طلوع خورشید است. با کم کردن این دو زمان از یکدیگر به عدد ۱۴ ساعت و ۱۶ دقیقه بعنوان طول شب یلدای ۹۹ در تهران می رسیم.
طول شب یلدا در سایر کشورها
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران در مورد طول شب یلدا در سایر کشورها هم اظهار داشت: اگر علاقه مند به دانستن طول شب یلدا در بعضی از دیگر کشورها هستید، بد نیست بدانید که در ایسلند این شب نزدیک به ۲۰ ساعت و در کشورهای اسکاندیناوی حدود ۱۸ ساعت است.
عتیقی اضافه کرد: طول شب یلدا به صورت نمونه برای کشورهای آلمان و انگلیس در اروپا بیشتر از ۱۶ ساعت بوده و در کشور روسیه هم با عنایت به پهناوری در بخش هایی از آن، طول شب یلدا حدود ۱۷ ساعت است.
لحظه انقلاب زمستانی
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران اضافه کرد: نکته مطرح آن است که لحظه رسیدن خورشید به انقلاب زمستانی، ساعتی از اوقات شبانه روز و میان روزهای ۳۰ آذر تا اول دی است. ولی با عنایت به ساعت ۱۳: ۳۳ به وقت ایران که لحظه رسیدن خورشید به نقطه انقلاب زمستانی است، چه بسا طول شب در شب اول دی و شب بعد از آن حدودا با هم مساوی یا تفاوت آنها در حد چند ثانیه باشد.
عتیقی اضافه کرد: همواره یادآور شدیم که تفاوت شب یلدا با شب های قبل و بعد هم کمتر از یک دقیقه بوده و مفهوم طولانی بودن این شب در همین زمان کوتاه نهفته است.
علت نام گذاری یلدا
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران در مورد نام گذاری یلدا می گوید: یلدا یک واژه سُریانی به مفهوم «زایش» است و این واژه به طلوع مهر تابان بعد از یک شب طولانی اشاره دارد و گویا در باور ایرانی ها باستان یلدا نقطه آغاز خلقت بوده است.
عتیقی افزود: بعد از یک شب طولانی و تاریک با طلوع خورشید و زایش مهر همواره تاریکی شکست می خورد و روشنایی روز بر آن پیروز می شود؛ نکته جالب آن است که ستاره شناسان کشور از گذشته های دور از تفاوت اندک این شب نسبت به شب های قبل و بعد آن آگاهی داشتند.
یلدا از دیدگاه نجوم
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران افزود: اهل مطالعه خوب است توجه داشته باشند که اساس این شب در آسمان بالای سرمان است؛ به این صورت که محور فرضی گردش وضعی زمین به دور خود کج است؛ یعنی محور دوران زمین بر صفحه گردش زمین به دور خورشید عمود نیست بلکه به اندازه ۲۳.۵ درجه انحراف دارد و برای ساکنان روی زمین همین انحراف محوری، عامل پدید آمدن فصل هاست. از طرفی، زمین هم زمان با گردش به دور خودش به دور خورشید هم می گردد و برای ما که در زمین هستیم خورشید با وجود اینکه در مرکز منظومه خورشیدی ثابت است اما به صورت ظاهری در حرکت سالیانه در آسمان جابه جا می شود.
وی اضافه کرد: دلیل این امر این است که با گردش زمین به دور خورشید، گویا خورشید در زمینه صورت های فلکی آسمان بر خلاف جهت عقربه های ساعت جابه جا می شود. به مسیر حرکت ظاهری خورشید در زمینه آسمان در مدت یک سال خورشیدی دایرة البروج گفته می شود و ناظر زمینی این گونه تصور می کند که خورشید روی دایرة البروج مسیری را از میان صورت های فلکی مختلف طی می کند اما در واقع حرکت خورشید در دایرة البروج ناشی از حرکت سالیانه زمین به دور خورشید است.
به گفته مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران، از آنجائیکه صفحه چرخش مدار زمین حول خورشید بر استوای زمین منطبق نیست و با آن زاویه حدود ۲۳.۵ درجه می سازد، استوای سماوی که کره آسمان را به دو نیم کره شمالی و جنوبی تقسیم می کند و از امتداد استوای زمین در فضا به دست می آید با دایرة البروج در یک صفحه نیست و این دو صفحه با هم زاویه ۲۳.۵ درجه را می سازند؛ استوای آسمان و دایرة البروج دوازده گانه یکدیگر را در دو نقطه قطع می کنند که به آنها نقاط اعتدالین، اعتدال بهاری و دیگری اعتدال پاییزی می گویند و در طرفین نقاط اعتدال که به نقاط گره هم مشهور است نقاط انقلابین قرار دارند که یکی انقلاب تابستانی و دیگری انقلاب زمستانی است.
عتیقی افزود: در روز اول بهار که زمان اعتدال بهاری است خورشید دقیقا از شرق طلوع می کند و هر چه به انتهای فصل بهار نزدیک می شویم فاصله خورشید از استوای آسمان بیشتر می شود و نه تنها طول روز (فاصله میان طلوع تا غروب خورشید) بیشتر می شود بلکه محل طلوع خورشید بر روی افق به سمت شمال شرق هم تغییر می کند. در ابتدای تابستان طولانی ترین روز بعد از یک شب کوتاه را ساکنان نیم کره شمالی زمین تجربه می کنند و خورشید به این نیم کره عمود می تابد که به آن انقلاب تابستانی گفته می شود این در شرایطی است که فصول در نیم کره شمالی و جنوبی زمین عکس یکدیگر رخ خواهد داد و برای ساکنان نیم کره جنوبی در این موقع از سال آغاز فصل زمستان خواهد بود. با گذشت روزهای تابستان بر طول شب اضافه و از طول روز کم می شود تا در اعتدال پاییزی طول روز و شب در سرتاسر کره زمین با هم برابر شود و باز هم خورشید دقیقا از نقطه شرق آسمان طلوع خواهد نمود.
وی اظهار داشت: با گذشت روزهای پاییز به طول شب اضافه و از طول روز کم می شود ضمن آنکه رفته رفته محل طلوع خورشید به سمت افق جنوب شرق متمایل می شود و در شب یلدا، طولانی ترین شب سال و در روز اول زمستان کوتاه ترین روز را تجربه می نماییم که به این وضعیت که در اصطلاح نجومی انقلاب زمستانی اطلاق می شود. بدیهی است به مرور در ایام زمستان از طول شب کاسته و به طول روز اضافه می شود تا در اول بهار باردیگر طول روز و شب در تمام این کره خاکی با هم برابر شود که همان نوروز ایرانی است.
عتیقی خاطرنشان کرد: علاقه مندان دقت داشته باشند که حدود کمتر از ۲ هفته پیش از یلدا، زودترین غروب خورشید رخ می دهد و حدودا کمتر از ۲ هفته پس از آغاز زمستان، دیرترین طلوع خورشید را شاهد خواهیم بود، ولی این مورد به معنای این نیست که شب یلدا طولانی ترین شب سال نباشد.
وی توضیح داد: برای محاسبه طول شب باید به هر دو مولفه زمان غروب و طلوع خورشید و اندازه گیری فاصله میان آنها توجه گردد و یا به عبارتی از کم کردن طول روز از ۲۴ ساعت شبانه روز، طول شب به دست می آید. ساعت۱۳: ۳۳ دقیقه روز دوشنبه اول دیماه ۹۹ لحظه رسیدن خورشید به نقطه انقلاب زمستانی است.
این مطلب آزینیک را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط آزینیک
نظرات خوانندگان آزینیک در مورد این مطلب