با اجرای سند فناوری نانو در افق ۱۴۰۴؛
شروع دهه دوم پیشرفت فناوری نانو در کشور
آزینیک: با اجرای برنامه دوم پیشرفت نانو با عنوان سند گسترش کاربرد فناوری نانو در افق 1404 دهه دوم پیشرفت فناوری نانو در کشور شروع شد.
به گزارش آزینیک به نقل از معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، «سند گسترش کاربرد فناوری نانو در افق ۱۴۰۴» که در ۲۳ مهرماه ۱۳۹۶ به تصویب هیات دولت رسید و در ۲۹ آذرماه ۱۳۹۶ به دستگاه ها ابلاغ گردید به صورتی زمینه ساز شروع دهه دوم پیشرفت فناوری نانو در کشور شد و راه برای بهره گیری از آثار اقتصادی و اجتماعی فناوری نانو و مشارکت در مسابقه جهانی در این حوزه هموارتر شده است. سیاستها و برنامه های توسعه فناوری نانو در دوره ده ساله دوم تا افق ۱۴۰۴ در محورهای «مرجعیت علمی و پرورش پژوهشگران ایرانی تراز اول جهان»، «توسعه و تجاری سازی فناوری های نانو با نوآوری جهانی»، «صنعتی سازی و تحول در صنایع موجود کشور بر پایه فناوری های نانو بومی»، «توسعه همکاری علمی، فناوری و صنعتی بین المللی در قالب تبادلات دوجانبه نه فقط گیرنده»، «ارتقای نقش آفرینی فناوری نانو در افزایش کیفیت زندگی مردم» و «ورود موفق فناوری و محصولات داخلی به بازارهای بین المللی» استوار است. در این گزارش تلاش شده گوشه ای از اتفاقات مهم یک سال اخیر در زمینه فناوری نانو ارائه شود. پرورش و توسعه سرمایه های انسانی ماهر و کارآمد فناوری نانو ستاد توسعه فناوری نانو معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با هدف شناسایی و پرورش استعدادها، تا حالا بیش از یک میلیون و سیصد هزار دانش آموز را در قالب برنامه های متنوع آموزشی ازجمله کارگاه، جشنواره، مسابقه و المپیاد، با مبانی و کاربردهای فناروی نانو آشنا کرده است. در هر استان، حداقل یک آزمایشگاه دانش آموزی آموزش فناوری نانو (در مجموع ۸۸ آزمایشگاه) با تجهیزات تخصصی ساخت ایران به راه افتاده است. در این برنامه ها تلاش می شود تا افراد مستعد و برگزیدگان این مسابقات و المپیادها، در قالب کانون برگزیدگان باشگاه نانو ساماندهی شده تا به نقش آفرینی در زیست بوم فناوری نانو مشغول شوند. با عنایت به جهت گیری برنامه فناوری نانو که از ابتدا رویکرد درون زا و متکی به توان علمی داخلی داشته است، ستاد فناوری نانو با یک الگوی حمایتی و بدون این که رقیب نهادهای دانشگاهی و پژوهشی شود، باعث شده است که بیش از ۴۰ هزار نفر در سطوح کارشناسی ارشد، دکتری و اعضای هیات علمی در بیش از ۱۵۰ مرکز دانشگاهی، در حوزه آموزش و پژوهش فناوری نانو فعال شوند. رویکرد جدید بر شکل گیری تیم های تحقیقاتی توانمند با تمرکز بر حوزه های مشخص برای دستیابی به محصولات نوآورانه و رفع نیازهای صنایع تاکید دارد. در عرصه تولید علم نانو، پژوهشگران ایرانی تا حالا با انتشار نزدیک به ۹۵ هزار مقاله در مجلات معتبر نمایه شده در ISI، رتبه چهارم جمهوری اسلامی ایران در علم نانو را در جهان در سال ۲۰۲۲ تثبیت کردند. این در شرایطی است که در سال ۲۰۰۱ میلادی؛ ایران با انتشار ۱۰ مقاله، دارای رتبه ۵۷ بود. اذعان ناظران خارجی به جهش علمی نانو در تحقیقی بین المللی که با بودجه بنیاد ملی علم ایالات متحده (NSF) توسط پژوهشگران دانشگاه معتبر جورجیاتک آمریکا با همکاری محققانی از چین انجام شده و نتایج آن در مقاله ای در سال ۲۰۱۸ انتشار یافته، بر قرار گرفتن ایران در بین ۵ کشور پیشرو جهان در زمینه نانو صحه گذاشته است و تاکید می کند ایران نه فقط در حجم تولید علم نانو بلکه در جهت گیری و کیفیت دستاوردهای علمی نیز پیشرو است. این تحقیق بین المللی، به مقایسه کشورها و موسسات علمی و فناوری بر طبق شاخص جدیدی تحت عنوان «تمرکز بر حوزه های در حال ظهور فناوری» می پردازد. این معیار نشان داده است که ایران، نه فقط از لحاظ تولید علم نانو در سال ۲۰۱۷ میلادی به رتبه پنجم جهان دست پیدا کرده است، بلکه بیشترین تمرکز را به همراه ۴ کشور پیشرفته دیگر، بر نوظهورترین و پیشروترین حوزه های علم و فناوری قرارداده است. توسعه فناوری، نوآوری و زیرساخت های نانو شبکه آزمایشگاهی فناوری نانو با هدف ایجاد بستری مناسب برای ارائه خدمات آزمایشگاهی به محققین دانشگاهی و صنعتی و استفاده بهتر از ظرفیت های آزمایشگاهی کشور تشکیل شد. اکنون ۲۸۳۰ دستگاه نانو در ۸۷ آزمایشگاه تحقیقاتی در دانشگاه ها و بخش خصوصی در قالب شبکه آزمایشگاهی فناوری نانو به ارائه خدمات مشغول هستند. آموزش و پژوهش در فناوری نانو، متکی به تجهیزات پیشرفته ای است که عموماً تهیه آنها از خارج با مشکل مواجه می باشد و از سویی بدون ورود به عرصه ساخت این تجهیزات، کشور نمی تواند به نوآوری و پویایی در تولید محصولات جدید برسد. تا حالا ۲۲۶ دستگاه پیشرفته توسط ۶۱ شرکت ایرانی ساخته شده که مهم تر از بازار بوجود آمده و قطع وابستگی به خارج، موجب خودباوری در متخصصان شرکت های داخلی نیز شده است. طی ۱۶ سال گذشته، ۳۲۴ پتنت نانو ایران در دفاتر ثبت پتنت معتبر از قبیل دفتر آمریکا (USPTO) و اروپا (EPO) ثبت شده است که این تعداد، معادل ۳۲ درصد از کل پتنت های ایران (مربوط به تمامی حوزه های علم و فناوری) در این دفاتر است. زیرساخت های تولید نیمه صنعتی نانو (نانوفب) نقش مهمی در تسریع تجاری سازی فناوری های توسعه یافته به کاربردهای صنعتی دارند. تا حالا مراکز مختلف تولید نیمه صنعتی نانو همچون مرکز صنعتی سازی نانوفناوری کاربردی (شامل۶ پایلوت تجهیزات نیمه صنعتی)، فب نانوداروی ضدسرطان، نانوفب باتری پیشرفته، فب الکترونیک چاپی، فب سلول خورشیدی، مرکز نانو کامپوزیت و مرکز توسعه نانوالکترونیک به راه افتاده است. موضوع استانداردسازی یکی از مهم ترین زیرساختهای تجاریسازی و توسعه بازار محصولات فناورانه به حساب می آید. تا حالا ۱۳۹ استاندارد ملی فناوری نانو در کشور تدوین و به تصویب کمیته ملی استاندارد فناوری نانو رسیده است. همین طور تا حالا ۹ استاندارد در سازمان بینالمللی استاندارد (ISO) با پیشنهاد و راهبری جمهوری اسلامی ایران تدوین شده و به تصویب رسیده است. رسوخ فناوری نانو در صنایع موجود کشور و صنعتی سازی فناوری نانو شبکه تبادل فناوری نانو برای رفع تقاضاهای شرکت های صنعتی موجود بر پایه فناوری های توسعه یافته داخلی بوجود آمده است. در این شبکه، ۴۴ کارگزار تبادل فناوری نانو مشغول فعالیت هستند و تا نیمه اسفند ماه ۱۴۰۰، تعداد ۳۸۲۸ تقاضای صنعتی احصا شده و ۳۴۷ پروژه موفق تبادل فناوری نانو بین فناوران و شرکت های صنعتی درکشور به پایان رسیده است. چالش فناوری و نوآوری یک رقابت با هدف توسعه راهکارهای فناورانه برای حل مشکلات بنگاه های صنعتی یا توسعه خدمات و محصولات نوآورانه است. در این نوع مسابقات، شرکت های صنعتی خصوصی یا دولتی می توانند مناسب ترین راهکارهای فناورانه را برای غلبه بر مشکلات فناورانه خود بیابند. شرکت کنندگان در چالش نوآوری را عموما دانشجویان یا اعضای هیئت علمی دانشگاه ها و پژوهشگاه ها، پژوهشگران مستقل، و شرکت های کوچک و متوسط خلاق و نوآور (اعم از دانش بنیان و غیر آن) از داخل یا خارج کشور می سازند. ساخت ماشین آلات موردنیاز برای راه اندازی خطوط تولید محصولات نانو بعنوان یکی از اولویت های اصلی توسعه صنعت نانو است. تا حالا بیش از ۱۰۰ خط تولید صنعتی با ماشین آلات و تجهیزات نانو ساخت ایران مورد بهره برداری قرار گرفته اند. همین طور علاوه بر تامین تجهیزات صنعتی برای صنایع داخل کشور، تعدادی از این تجهیزات و خطوط تولید همچون خط تولید صنعتی نانوالیاف، خط تولید پوشش های سخت نانو و سامانه نانو تصفیه صنعتی پساب به کشورهای کره جنوبی، چین و مالزی صادر گردیده است. افزایش محصولات نانو ساخت ایران و توسعه بازار نانو اکنون ۹۱۵ محصول نانو در بیش از ۱۵ حوزه صنعتی برپایه فناوری های داخلی تولید و روانه بازار می شود. در سال ۱۳۹۹، رقم کلی فروش محصولات نانو ساخت ایران معادل ۱۱۵.۴۵۳ میلیاردریال بوده است. گسترش برنامه های صادراتی محصولات نانو در سالهای اخیر و ایجاد پایگاه های صادراتی نانو در کشورهای چین، هند، اندونزی، سوریه، ترکیه و عراق بستر ورود کالا، تجهیزات و خدمات فناوری نانو ایران به بازارهای جهانی را فراهم نموده است. تا حالا محصولات نانو ساخت ایران به ۴۹ کشور از ۵ قاره جهان صادر گردیده است.
منبع: azinic.ir
این مطلب آزینیک را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط آزینیک
نظرات خوانندگان آزینیک در مورد این مطلب